Cabinet Decision on Skill India 2025: કેન્દ્રીય કેબિનેટે શુક્રવારે 8,800 કરોડ રૂપિયાના ‘સ્કીલ ઈન્ડિયા’ કાર્યક્રમને મંજૂરી આપી. કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે જાહેરાત કરતા જણાવ્યું કે યુવાનો માટે તકો ઉભી કરવી એ પીએમ મોદીનું મિશન છે. તેથી, ૮,૮૦૦ કરોડ રૂપિયાના સ્કિલ ઇન્ડિયા કાર્યક્રમને મંજૂરી આપવામાં આવી છે અને તેનું ધ્યાન કન્વર્જન્સ અને ગુણવત્તા પર રહેશે.
૨૦૨૬ સુધી Skill India Programm ચાલુ રાખવાની મંજૂરી
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં મળેલી કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે 2022-23 થી 2025-26 ના સમયગાળા માટે ₹ 8,800 કરોડના ખર્ચ સાથે 2026 સુધી કેન્દ્રીય ક્ષેત્ર યોજના ‘સ્કિલ ઇન્ડિયા પ્રોગ્રામ (SIP)’ ને ચાલુ રાખવા અને પુનર્ગઠનને મંજૂરી આપી છે. આ મંજૂરી દેશભરમાં કુશળ, માંગમાં અને ટેકનોલોજી-સક્ષમ, ઉદ્યોગ-તૈયાર ભવિષ્ય-તૈયાર કાર્યબળ બનાવવાની સરકારની પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે. અશ્વિની વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે તેનો ઉદ્દેશ્ય સ્વચ્છતા કર્મચારીઓના સામાજિક-આર્થિક ઉત્થાનને પ્રોત્સાહન આપવા, સ્વચ્છતા ક્ષેત્રમાં કામ કરવાની પરિસ્થિતિઓમાં સુધારો કરવા અને જોખમી સફાઈ કામગીરી દરમિયાન શૂન્ય મૃત્યુદર પ્રાપ્ત કરવાનો રહેશે.
‘સ્વરોજગાર અને સ્થાનિક ઉદ્યોગસાહસિકતાને પ્રોત્સાહન
એક સત્તાવાર પ્રકાશન અનુસાર, આ મંજૂરી દેશભરમાં માંગ-આધારિત, ટેકનોલોજી-સક્ષમ અને ઉદ્યોગ-મૈત્રીપૂર્ણ તાલીમને એકીકૃત કરીને કુશળ, ભવિષ્ય માટે તૈયાર કાર્યબળ બનાવવાની સરકારની પ્રતિબદ્ધતાને રેખાંકિત કરે છે. તે જ સમયે, અશ્વિની વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે પીએમ કૌશલ વિકાસ યોજના 4.0 (PMKVY 4.0) યુવાનોને ઉદ્યોગ-સંબંધિત કૌશલ્યોમાં તાલીમ અને પ્રમાણિત કરશે.
સીમાંત સમુદાયોને વ્યાવસાયિક શિક્ષણ
પ્રધાનમંત્રી કૌશલ વિકાસ યોજના 4.0 (PMKVY 4.0), પ્રધાનમંત્રી રાષ્ટ્રીય એપ્રેન્ટિસશીપ પ્રમોશન યોજના (PM-NAPS), અને જન શિક્ષણ સંસ્થાન (JSS) યોજના હવે “સ્કિલ ઇન્ડિયા પ્રોગ્રામ” ની એકંદર કેન્દ્રીય ક્ષેત્ર યોજના હેઠળ મર્જ કરવામાં આવી છે. આ પહેલોનો ઉદ્દેશ્ય માળખાગત કૌશલ્ય વિકાસ, નોકરી પર તાલીમ અને સમુદાય-આધારિત શિક્ષણ પ્રદાન કરવાનો છે, જેથી શહેરી અને ગ્રામીણ બંને વસ્તી, જેમાં સીમાંત સમુદાયોનો સમાવેશ થાય છે, ઉચ્ચ-ગુણવત્તાવાળા વ્યાવસાયિક શિક્ષણની પહોંચ મેળવી શકે. કૌશલ્ય વિકાસ અને ઉદ્યોગસાહસિકતા મંત્રાલયની ત્રણ મુખ્ય યોજનાઓ હેઠળ, અત્યાર સુધીમાં 2.27 કરોડથી વધુ લાભાર્થીઓ છે.
૧ લાખ મૂલ્યાંકનકારો અને ટ્રેનર્સનો વિકાસ
પ્રધાનમંત્રી કૌશલ વિકાસ (Skill India Programm) યોજના હેઠળ ગુણવત્તાયુક્ત તાલીમ અને મૂલ્યાંકનને મજબૂત બનાવવા માટે, એક લાખ મૂલ્યાંકનકારો અને પ્રશિક્ષકોનો રાષ્ટ્રીય સમૂહ વિકસાવવામાં આવી રહ્યો છે, જે તાલીમ કેન્દ્રોમાં માનકીકરણ અને વિશેષતા સુનિશ્ચિત કરે છે. ઉદ્યોગ ભાગીદારી રિક્રુટ ટ્રેન ડિપ્લોય (RTD) તાલીમ દ્વારા રોજગારની તકોની ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત કરે છે. આ યોજના ભારતને વિશ્વ કક્ષાનું કાર્યબળ બનાવવામાં મદદ કરી રહી છે. ઘણી કંપનીઓ ફક્ત એવા લોકોને જ નોકરી આપી રહી છે જેમણે પ્રધાનમંત્રી કૌશલ્ય વિકાસ યોજના હેઠળ તાલીમ લીધી છે.
નવા રેલ્વે ઝોનનો વિકાસ
સરકાર કૌશલ્ય પર પણ ભાર મૂકી રહી છે કારણ કે નવી રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ હેઠળ, 2025 સુધીમાં શાળાઓ અને કોલેજોમાં અભ્યાસ કરતા 50 ટકા વિદ્યાર્થીઓને કૌશલ્ય વિકાસ સાથે જોડવાની ભલામણ કરવામાં આવી છે. આ સાથે, મંત્રીમંડળે રાષ્ટ્રીય સફાઈ કર્મચારી આયોગના કાર્યકાળને વધુ ત્રણ વર્ષ માટે લંબાવવાની મંજૂરી પણ આપી છે. તે જ સમયે, રેલ્વેએ સાઉથ કોસ્ટ નામનો એક નવો રેલ્વે ઝોન બનાવવાની મંજૂરી પણ આપી દીધી છે.
નિર્ણય વિશે અશ્વિની વૈષ્ણવ
કેન્દ્રીય મંત્રી વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે કેબિનેટે 2026 સુધી કેન્દ્રીય ક્ષેત્ર યોજના ‘સ્કિલ ઈન્ડિયા પ્રોગ્રામ (SIP)’ ને ચાલુ રાખવા અને પુનર્ગઠન માટે 8,800 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચને મંજૂરી આપી છે. એક સત્તાવાર પ્રકાશન અનુસાર, આ મંજૂરી દેશભરમાં માંગ-આધારિત, ટેકનોલોજી-સક્ષમ અને ઉદ્યોગ-મૈત્રીપૂર્ણ તાલીમને એકીકૃત કરીને કુશળ, ભવિષ્ય માટે તૈયાર કાર્યબળ બનાવવાના સરકારના પ્રયાસોને રેખાંકિત કરે છે.
